Co to jest kategoria WJO (Uprawnienia UDT)?
WJO to skrót od „wózki jezdniowe podnośnikowe”. Urząd Dozoru Technicznego (UDT) dzieli uprawnienia operatorów na trzy grupy, różniące się zakresem obsługiwanych maszyn i poziomem odpowiedzialności:
- III WJO – najniższy poziom; obejmuje wózki prowadzone (operator idzie obok lub stoi na platformie) i zdalnie sterowane.
- II WJO – poziom pośredni; obejmuje wózki z miejscem/fotelem operatora, ale bez konstrukcji specjalistycznych.
- I WJO – najwyższy poziom; obejmuje wszystkie wózki, także specjalistyczne (np. ze zmiennym wysięgiem czy z podnoszoną pozycją operatora).
Hierarchia jest inkluzywna: posiadając II WJO możesz legalnie obsługiwać wózki z III WJO; mając I WJO – także z II i III WJO.
III WJO – uprawnienia podstawowe (wozki prowadzane)
III WJO to kategoria wejściowa dla osób rozpoczynających pracę przy transporcie bliskim. Obejmuje:
- wózki prowadzone – pchane/ciągnięte lub z dyszlem, często z napędem elektrycznym (paleciaki elektryczne, wózki unoszące prowadzone),
- wózki zdalnie sterowane – operowane z pewnej odległości (np. pilotem),
- nie obejmuje wózków z miejscem siedzącym dla operatora ani typów specjalistycznych.
Dla kogo? Magazyny i produkcja, gdzie dominuje transport palet na poziomie posadzki, krótkie przebiegi, kompletacja na niskich poziomach. Przykładowe zadania: przejazdy paleciakiem elektrycznym w strefie przyjęć/wydań, uzupełnianie pick-face’u na poziomie „0”, praca w strefach o zwiększonych wymaganiach higienicznych (elektryki bez spalin).
II WJO – uprawnienia rozszerzone (wozki z fotelem operatora)
II WJO obejmuje większość codziennych maszyn magazynowych z miejscem dla operatora:
- wózki czołowe (counterbalance) – elektryczne, LPG, diesel,
- reach trucki (wózki wysokiego składowania z masztem wysuwnym),
- wózki podnośnikowe z platformą/operator on-board,
- inne wózki podnośnikowe ogólnego przeznaczenia.
Czego nie obejmuje? Konstrukcji specjalistycznych, m.in. wózków ze zmiennym wysięgiem (ładowarki teleskopowe – telehandler) oraz wózków z podnoszoną pozycją operatora (order pickery wysokiego poziomu), które wchodzą już w zakres I WJO.
Dla kogo? Magazyny wysokiego składowania, centra dystrybucyjne, produkcja – wszędzie tam, gdzie obsługuje się regały do kilkunastu metrów i pracuje „na wózku”.
Zobacz ofertę używanych wózków widłowych JCGI WJO – uprawnienia pełne (wszystkie wózki, w tym specjalistyczne)
I WJO to najwyższa kategoria, która uprawnia do obsługi wszystkich wózków jezdniowych podnośnikowych, w tym konstrukcji specjalistycznych:
- wózki ze zmiennym wysięgiem (zwyczajowo: ładowarki teleskopowe),
- wózki z podnoszoną pozycją operatora (komisjonowanie z unoszoną kabiną),
- sprzęt specjalny stosowany w bardzo wąskich korytarzach (VNA), wózki boczne itp.
Dla kogo? Operatorzy i brygadziści odpowiedzialni za całą flotę (hala + plac), firmy budowlane, składy materiałów, logistyka zewnętrzna oraz użytkownicy osprzętu specjalistycznego.
Jak zdobyć poszczególne kategorie WJO?
Ścieżka jest podobna dla wszystkich poziomów – różni się zakresem szkolenia i praktyki.
- Wybierz kategorię – dopasuj ją do zadań: kompletacja i praca na „0”? Wystarczy III WJO. Regały i doki? II WJO. Telehandler, VNA, order-picker z unoszoną kabiną? Celuj w I WJO.
- Zapisać się na kurs – część teoretyczna (BHP, budowa, stabilność, ładunki, przepisy) + praktyka na wybranych wózkach. Dla I WJO zakres jest najszerszy, obejmuje sprzęt specjalistyczny.
- Egzamin UDT – test pisemny/ustny oraz część praktyczna (obsługa, manewry, podjęcie/odkładanie ładunku, bezpieczne parkowanie).
- Ważność uprawnień – zaświadczenie ma termin ważności (określony na dokumencie). Przed upływem terminu składasz wniosek o przedłużenie i spełniasz wymogi formalne (m.in. oświadczenie o wykonywaniu czynności).
Wymagania wstępne: pełnoletniość, brak przeciwwskazań lekarskich/psychologicznych do pracy na stanowisku operatora (badania medycyny pracy), szkolenie BHP.
Porównanie zakresów – szybka ściąga
| Kategoria | Zakres | Przykładowe wózki | Typowe zastosowanie |
|---|---|---|---|
| III WJO | prowadzone i zdalnie sterowane | paleciak elektryczny, wózek unoszący prowadzony | strefy przyjęć, kompletacja nisko, krótkie przebiegi |
| II WJO | z miejscem/fotelem operatora (bez specjalistycznych) | wózek czołowy, reach truck, stacker z platformą | doki, regały do kilkunastu metrów, magazyny 3PL |
| I WJO | wszystkie typy, w tym specjalistyczne | ładowarka teleskopowa (zmienny wysięg), VNA, order-picker z unoszoną kabiną | magazyn wysoki, budownictwo, składy z długimi ładunkami |
Najczęstsze pytania operacyjne (co wybrać w praktyce?)
- Pracuję w e-commerce, głównie kompletacja kartonów – zacznij od III WJO (prowadzone/LLP). Jeśli zasilasz regały – dołóż II WJO (reach/czołowy).
- Obsługuję regały 10–12 m i doki – potrzebujesz II WJO (reach + czołowy).
- Pracuję na placu i używam telehandlera – celuj w I WJO (wózki specjalistyczne ze zmiennym wysięgiem).
Checklisty egzaminacyjne – o co pyta komisja?
- Teoria – stabilność wózka, środek ciężkości, piktogramy, dopuszczalne obciążenia, obowiązki operatora przed/po pracy, zasady BHP.
- Praktyka – codzienna kontrola (opony, maszt, łańcuchy, widły), poprawne podjęcie/odłożenie ładunku, jazda z ładunkiem (widły nisko, maszt lekko odchylony), znakowanie i parkowanie wózka.
Podsumowanie
Wybór kategorii WJO powinien wynikać z zakresu obowiązków i typu floty: III WJO wystarczy do prowadzenia paleciaków i prostych wózków prowadzonych, II WJO otwiera drogę do czołówek i reach trucków, a I WJO daje pełną swobodę – także na sprzęcie specjalistycznym. Planuj ścieżkę rozwojową operatora, pamiętaj o badaniach i BHP, a w kwestii terminów ważności i formalności trzymaj się zapisów na dokumencie oraz procedur UDT.
FAQ
Czym różnią się kategorie I WJO, II WJO i III WJO?
III WJO – wózki prowadzone i zdalnie sterowane; II WJO – wózki z miejscem dla operatora (bez specjalistycznych); I WJO – wszystkie typy, także specjalistyczne (zmienny wysięg, unoszona kabina). Wyższa kategoria obejmuje niższą.
Jakie wózki można obsługiwać mając III WJO?
Paleciaki ręczne/elektryczne i wózki unoszące prowadzone, ewentualnie sprzęt zdalnie sterowany. Bez prawa do jazdy wózkami z fotelem operatora.
Czy posiadając I WJO można obsługiwać wszystkie wózki?
Tak. I WJO obejmuje wózki ogólnego przeznaczenia i specjalistyczne, w tym ze zmiennym wysięgiem (telehandler) i z podnoszoną pozycją operatora, a także zakresy II i III WJO.
Jak długo trwa kurs na poszczególną kategorię WJO?
Zależnie od ośrodka i doświadczenia: zwykle od 1–2 dni (III WJO) do kilku dni (II WJO) i dłużej dla I WJO (sprzęt specjalistyczny). Kurs obejmuje teorię, praktykę oraz egzamin przed komisją UDT.
Czy do kursu na WJO potrzebne są dodatkowe badania lekarskie?
Tak. Wymagane są aktualne badania medycyny pracy (brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku operatora). Pracodawca zapewnia też szkolenie BHP wstępne/okresowe.
Jak długo są ważne uprawnienia i jak je przedłużyć?
Zaświadczenie ma termin ważności wskazany na dokumencie (typowo kilka lat). Aby je zachować, złóż wniosek o przedłużenie w wymaganym oknie czasowym i spełnij warunki formalne (m.in. potwierdzenie wykonywania czynności).
